Co to za zwierz ta INSULINA?
 |
| Rys. 1 Cząsteczka insuliny |
Co to jest? Skąd pochodzi? Do czego służy?
Insulina - nazwa tak często przez nas słyszana. Czy wiemy co to tak na prawdę jest?
Jest to hormon wytwarzany przez specjalne komórki trzustki, nazywane komórkami beta. Znajdują się one w tak zwanych ,,wyspach Langerhansa", które oprócz komórek beta zawierają także komórki alfa, odpowiedzialne za produkowanie hormonu, zwanego glukagonem.
Insulina jest bardzo ważna, ponieważ stanowi klucz, który ,,otwiera drzwi" glukozie, umożliwiając jej przedostanie się do komórek.
Skąd pochodzi?
 |
| Rys. 2 Budowa i umiejscowienie trzustki w organizmie |
1) produkuje enzymy, które pomagają naszemu organizmowi strawić pokarm.
2) wytwarza insulinę, która kontroluje stężenie glukozy we krwi.
Jak widzimy na rysunku powyżej w trzustce występują tak zwane ,,wyspy Langerhansa". Jest ich około miliona. Wytwarzają one komórki beta oraz alfa, odpowiedzialne za produkowanie insuliny oraz glukagonu. U dorosłego człowieka ,,wyspy Langerhansa" zawierają łącznie około 200 jednostek insuliny (przykładowo: 1 ampułka tego hormonu w pompie insulinowej zawiera około 300 jednostek), a objętość jaką zajmują wszystkie razem jest nie większa niż czubek palca.
Jak działa?
Kiedy pokarm dostaje się do żołądka i jelit stężenie glukozy we kwi wzrasta, specjalne hormony sygnalizują komórkom beta, aby zwiększały produkcje insuliny. Natomiast jeżeli stężenie glukozy we krwi jest za niskie, wydzielanie insuliny ulega zatrzymaniu. Jeśli poziom cukru spadnie poniżej wartości prawidłowej rozpocznie się wydzielanie glukagonu przez komórki alfa.
Komórki beta mają wbudowany "glukometr", który sprawdza stężenie glukozy we krwi i wydziela wówczas odpowiednią dawkę insuliny. W związku z tym, że organizm osoby zdrowej sam wyznacza sobie odpowiednią dawkę insuliny, glikemia po posiłku wzrasta nie więcej niż o ok 30 mg/dl.
Kiedy insulina zostanie wyprodukowana w trzustce jest wówczas bezpośrednio wydzielana do krwi. Następnie pobudza określone białka znajdujące się wewnątrz komórki do wyjścia na jej powierzchnię. Dochodzi tam do połączenia się tych komórek z glukozą, a następnie uwolnienia jej wewnątrz komórki. W ten sposób cukier we krwi utrzymywany jest na stałym poziomie.
Warto zauważyć, że niektóre komórki naszego ciała są niezależne od insuliny, nie potrzebują jej, by glukoza dostała się do ich wnętrza.
Z takich komórek zbudowany jest nasz mózg, siatkówka oka, nerki, włókna nerwowe, nadnercza czy naczynia krwionośne. Wymienione narządy są najbardziej narażone na powikłania cukrzycowe (o których będzie mowa w innym poście). Ma to związek z sytuacjami, w których w organizmie brakuje glukozy, wydzielanie insuliny zostaje wstrzymane, a cukier zarezerwowany jest dla najważniejszych narządów. Jeżeli więc masz cukrzycę i wysoką glikemię, komórki powyżej wymienionych narządów wchłaniają olbrzymie ilości glukozy. Gdy taki stan trwa zbyt długo, może dojść do zatrucia komórek i powikłań w narządach z nich zbudowanych.
Oprócz produkowania insuliny na posiłki nasz organizm potrzebuje także małych jej ilości podawanych do naczyń krwionośnych pomiędzy posiłkami oraz w nocy, w sposób ciągły, aby dostarczyć do komórek glukozę uwalnianą z wątroby. Jest to tzw. podstawowy poziom insuliny (baza). Około 40 - 50 % całkowitej ilości insuliny wytwarzanej w organizmie osoby zdrowej w ciągu doby wydzielane jest podczas przerw między posiłkami.
Warto zauważyć, że niektóre komórki naszego ciała są niezależne od insuliny, nie potrzebują jej, by glukoza dostała się do ich wnętrza.
Z takich komórek zbudowany jest nasz mózg, siatkówka oka, nerki, włókna nerwowe, nadnercza czy naczynia krwionośne. Wymienione narządy są najbardziej narażone na powikłania cukrzycowe (o których będzie mowa w innym poście). Ma to związek z sytuacjami, w których w organizmie brakuje glukozy, wydzielanie insuliny zostaje wstrzymane, a cukier zarezerwowany jest dla najważniejszych narządów. Jeżeli więc masz cukrzycę i wysoką glikemię, komórki powyżej wymienionych narządów wchłaniają olbrzymie ilości glukozy. Gdy taki stan trwa zbyt długo, może dojść do zatrucia komórek i powikłań w narządach z nich zbudowanych.
Oprócz produkowania insuliny na posiłki nasz organizm potrzebuje także małych jej ilości podawanych do naczyń krwionośnych pomiędzy posiłkami oraz w nocy, w sposób ciągły, aby dostarczyć do komórek glukozę uwalnianą z wątroby. Jest to tzw. podstawowy poziom insuliny (baza). Około 40 - 50 % całkowitej ilości insuliny wytwarzanej w organizmie osoby zdrowej w ciągu doby wydzielane jest podczas przerw między posiłkami.
Jak wygląda?
Do cech charakterystycznych insuliny możemy zaliczyć to że:
- jest przeźroczysta,
- jest cierpka w smaku,
- ma intensywny, nieprzyjemny zapach.
 |
| Rys. 3 Jedna z wielu sztucznie wytwarzanych insulin |
Jaka jest zależność pomiędzy insuliną, a cukrzycą?
U osoby chorującej na cukrzycę typu I (insulinozależną) komórki beta zostają uszkodzone, co prowadzi do całkowitego zaniku produkcji insuliny w organizmie. Dzieje się to w procesie autoimmunologicznym, który zachodzi, gdy komórki organizmu atakują siebie nawzajem.
Osoby chore muszą same kontrolować poziom cukru w organizmie oraz ilość spożywanych węglowodanów, białek i tłuszczy w celu obliczenia odpowiedniej dawki insuliny. Ponadto diabetyk z pomocą lekarza musi ustawić sobie podstawową bazę insuliny, która będzie mu podawana przez cały dzień. Każdy cukrzyk wie, że nie jest to proste zadanie. Codziennie trzeba na nowo podjąć wyzwanie utrzymania prawidłowego poziomu cukru we krwi, ponieważ nasz organizm nie potrafi sam tego dokonać ze względu na uszkodzenie komórek odpowiadających za to zadanie.
Podsumowując:
Insulina jest hormonem wytwarzanym przez komórki trzustki, odpowiedzialnym za doprowadzenie glukozy do wszystkich komórek naszego ciała. U zdrowego człowieka trzustka sama potrafi wyprodukować odpowiednią ilość insuliny w celu obniżenia poziomu cukru, natomiast u diabetyka organizm trochę sobie ,,próżnuje" i chory sam musi dostarczyć odpowiednią dawkę tego hormonu.
Bardzo fajny post , na pewno przyda się wielu ludziom. Trzeba by tylko trochę rozreklamować tego bloga. A Szymkowi coś strasznie kiepsko to idzie :P.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam
Dziękuję, mam nadzieję, że następne posty również okażą się interesujące. A jeżeli chodzi o Szymka to dużo już zrobił i rozreklamowanie idzie mu bardzo dobrze :) Pozdrawiam.
OdpowiedzUsuńFajnie napisane dobrze jest wiedzieć coś więcej o cukrzycy i jej leczeniu, która niestety dotyka coraz więcej dzieci i młodych ludzi.
OdpowiedzUsuńCukrzycy nie da się uniknąć, ale da się z nią żyć :)
UsuńCzy ktoś wyjaśnił Ci dlaczego zachorowałaś?
OdpowiedzUsuńByły przypuszczenia, ale nikt tego dokładnie nie potrafił wyjaśnić. Najprawdopodobniej zachorowałam ze względu na dużą ilość antybiotyków przyjmowanych w dzieciństwie. Jednak są to jedynie domysły...
Usuń